W ostatnich dziesięcioleciach dynamiczny rozwój technologii i branży elektronicznej zrewolucjonizowały nasze życie i świat, w którym żyjemy. Sprzęt elektryczny i elektroniczny, jak chociażby telewizory, komputery, tablety stał się wszechobecny, a konsumpcja tego rodzaju urządzeń rośnie rok do roku. Równolegle do wrastającego popytu na te urządzenia gwałtownie zwiększa się oczywiście strumień elektroodpadów. Są to odpady trudne i niebezpieczne, a więc istnieje bezwzględna konieczność ich zagospodarowania, aby chronić środowisko. Lecz zarazem odpady te stanowią obecnie ciekawe źródło surowców do powtórnego wykorzystania.

O tym, że zużyty sprzęt elektroniczny to prawdziwa kopalnia metali kolorowych i szlachetnych, wiadomo już niemal powszechnie. Wciąż jednak trwają prace nad najlepszymi metodami i poprawą efektywności procesów ich odzysku.

Aby uświadomić sobie jak wiele jest urządzeń, które otaczają nas na co dzień, a które zawierają metale do ponownego wykorzystania, wystarczy zerknąć na poniższą listę:

• urządzenia gospodarstwa domowego- pralki, chłodziarki, zamrażarki, zmywarki, grzejniki elektryczne, odkurzacze, żelazka, tostery, wagi, zegary, suszarki, golarki, itp.
• sprzęt elektroniczny- komputery, laptopy, telefony, tablety, drukarki, kserokopiarki, kalkulatory, faksy, telefony, itp.
• sprzęt audiowizualny- odbiorniki radiowe i telewizyjne, kamery video, sprzęt hi-fi, wzmacniacze, itp.
• sprzęt oświetleniowy.
• narzędzia elektryczne, maszyny do szycia, kosiarki do trawy, itp.
• zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy.
• wyroby medyczne.
• przyrządy służące do nadzoru i kontroli- termostaty, czujniki dymu, itp.

Każdego roku, produkuje się dziesiątki milionów urządzeń elektrycznych  i elektronicznych, w tym wiele milionów nowoczesnych komputerów czy smartfonów.  Każdy z nich zawiera w sobie złoto, srebro oraz miedź, które można z powodzeniem odzyskać. Jest to proces żmudny, ale opłacalny. Duże firmy zajmujące się recyklingiem takich urządzeń  przetwarzają rocznie tony telefonów komórkowych. Z każdej tony można pozyskać około 150 g złota, 3 kg srebra oraz 100 kg miedzi. 

Przykładowo, szacuje się, że wartość metali szlachetnych możliwych do pozyskania z modelu iPhone 4 firmy Apple wynosi ok. 180 dolarów.

Recykling złomu elektrycznego i elektronicznego jest więc jak najbardziej uzasadniony, nie tylko względami ekologicznymi, ale również opłacalnością procesu. Branża elektroniczna wykorzystuje rocznie ok. 300 ton złota (układy scalone, styki), co stanowi ok. 12 – 15% rocznej produkcji tego kruszcu. Zużyty sprzęt elektroniczny stanowi więc atrakcyjne źródło, z którego można odzyskać metale kolorowe i szlachetne.

Do odzyskiwanych na największą skalę metali z tego źródła należą miedź, srebro i złoto. Ale elektroniczne obwody drukowane zawierają również platynę, pallad, rodi iryd. Lista metali możliwych do pozyskania w procesie recyklingu sprzętu elektronicznego obejmuje około 40 pozycji. Ogromne znaczenie zyskują także próby odzysku tzw. metali ziem rzadkich, które znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle nowoczesnych technologii.

Technologie recyklingu urządzeń elektronicznych są skomplikowane i obejmują szereg procesów, które jednak można uszeregować jako następujący ciąg działań:

• Fizyczny, selektywny demontaż urządzeń.
• Podział poszczególnych elementów na frakcje: metale, tworzywa sztuczne, papier, drewno, ceramika oraz elementy niebezpieczne.
• Rozdrobnienie frakcji metalowej przy użyciu strzępiarek lub młynów.
• Separacja magnetyczna, elektrostatyczna i prądowo-wirowa – działania mające na celu rozdzielenie metali żelaznych i nieżelaznych.
• Przetworzenie frakcji metalicznej metodą pirometalurgiczną i hydrometalurgiczną w celu odzyskania metali szlachetnych.
• Separacja metali szlachetnych i oczyszczanie.
• Poddanie materiału procesom elektrometalurgicznym i uzyskanie stopów czystych metali.

Recykling metali z urządzeń elektronicznych dokonywany w powyższy sposób znajduje się na trzecim miejscu wśród źródeł pozyskiwania metali szlachetnych na świecie.

W zależności od rodzaju sprzętu, wieku urządzenia oraz producenta, zawartość poszczególnych składników w złomie elektronicznym jest różna. Pozornie niewielka ilość tych metali w jednostkowych urządzeniach (poniżej 0,5%), w ujęciu globalnej sprzedaży stanowi istotny udział w produkcji metali szlachetnych. Biorąc pod uwagę telefony komórkowe i sprzęt komputerowy udział ten wynosi odpowiednio 4% światowej produkcji złota, 3% dla srebra i 16% dla palladu.

W związku z tym już dawno powstało,  jako naturalny trend,  zjawisko odzysku cennych surowców ze zużytych urządzeń i produktów wytwarzanych przez człowieka zwane górnictwem miejskim ( Urban mining ). W przypadku górnictwa miejskiego złożami nie są jednak rudy metali, jak w klasycznym rodzaju górnictwa, a materialne wytwory działalności człowieka, nazywane często złożami antropogenicznymi. Produkty wycofane z eksploatacji, zużyte i wyrzucone, stanowią kopalnię dla „górników” zajmujących się górnictwem miejskim.

Zjawisko to, które zostało zapoczątkowane niegdyś w Japonii i stało się modne na całym świecie,  staje się dziś pełnoprawną gałęzią przemysłu i wiele wyspecjalizowanych firm recyklingowych osiąga ciekawe efekty pozyskując spore ilości niezwykle cennych surowców z niechcianych elektrośmieci.

Często ekologia kojarzona jest z dużymi kosztami. Czy lepsze rozwiązania zawsze muszą wiązać się z wysokimi wydatkami?

Każdy z nas doskonale zdaje sobie sprawę, że woda to początek życia. Jest niezmiernie ważna dla człowieka oraz dla prawidłowego funkcjonowania całego wszechświata. Statystycznie przeciętny człowiek dziennie wypija 2,5 litra wody. Litrowa butelka wody mineralnej od popularnego producenta to koszt około 1,40 zł. Decydując się na zakup wody mineralnej w plastikowych butelkach, nie tylko przyczyniamy się do wzrastającej produkcji plastiku ale również niepotrzebnie obciążamy nasz budżet wysokimi kosztami.

Miesięczne koszty zakupu wody mineralnej w plastikowych butelkach to około 105 zł! Jak więc zaoszczędzić? Jak chronić przyrodę? Doskonałym rozwiązaniem są dzbanki i butelki filtrujące. Jeden wkład filtrujący to kosz około 18 zł! Wkłady filtrujące pozwalają nam cieszyć się świeżym smakiem wody aż przez 4 tygodnie. Wybierając ekologiczną alternatywę jesteśmy w stanie zaoszczędzić nawet 87 zł na miesiąc. W skali roku rezygnując z zakupu wody butelkowanej oszczędzamy ponad 1000 zł! Lepszy świat jest możliwy. Bądźmy świadomi własnych wyborów, zadbajmy o własną przyszłość. Naprawmy to co zniszczyliśmy przez wieki.

Tereny zielone w miastach czy są potrzebne?

---

Miasta gwałtownie się rozwijają, coraz więcej w nich budynków i parkingów. Ziemia ma dużą wartość dlatego inwestorzy zabudowują ją tak ściśle na ile jest to możliwe, a terenów zielonych jest coraz mniej. My mieszkańcy miast nie chcemy mieszkać na betonowej pustyni i coraz częściej upominamy się o stworzenie w nich oaz odpoczynku. Żywopłoty, drzewa w miastach są nie tylko atrakcyjne, ale mogą zachowywać się jak naturalne filtry powietrza, zatrzymując pyły pochodzące z ruchu drogowego, które są obwiniane za szereg poważnych problemów ze zdrowiem. Dla władz miejskich jednak drzewa stanowią kłopot, a ich odpowiedna pielęgnacja wyzwanie i koszty. Zieleń nie tylko jest miła dla oka, oczyszcza powietrze, daje schronienie przed upałami- taką rolę pełnią drzewa w miastach, ale są również ozdobą i wykazują walory estetyczne – odpowiednio dobrana roślinność potrafi w znacznym stopniu podkreślić architekturę. a interesująco skomponowane zestawienie roślin kształtuje poczucie estetyki. Ważne jest również to, że rośliny produkują tlen, dla przykładu jedno 10 metrowe drzewo liściaste produkuje średnio 118 kg. tlenu na rok ( wynik bilansu), a człowiek zużywa ok. 176 kg. tlenu na rok. Roślinność ma również ogromny wpływ na nasze zdrowie- tereny zielone to kontakt z naturą- działają wyciszająco i obniżają poziom stresu, są miejscem gniazdowania ptactwa, które w pozytywny sposób wpływa na naszą psychikę. Spełniają również rolę edukacyjną dla najmłodszych mieszkańców miast będąc często jedynym codziennym kontaktem z przyrodą. Dzięki różnorodności roślin można uczyć dzieci ich gatunków, obserwacji ptaków, owadów oraz rozpoznawania pór roku. Tereny zielone to nie tylko miejsce w którym można odetchnąć trochę czystszym powietrzem czy ukoić nerwy otaczającą nas zielenią. Stanowią one również przestrzeń spotkań z lokalną społecznością oraz miejsce zabaw naszych dzieci. Dbajmy więc o otaczającą nas zieleń, aby nasze miejsce zamieszkania nie zmieniło się w betonową pustynię.